Thiết lập và kiểm tra mạng cục bộ (LAN)

Mục tiêu

Hiểu và triển khai các topo mạng cơ bản (Bus, Star).
Cấu hình thiết bị mạng để sử dụng phương pháp truy cập đường truyền vật lý (CSMA/CD).
Kiểm tra hoạt động của mạng và xử lý lỗi cơ bản.
Thực hiện các thao tác an toàn khi làm việc với thiết bị mạng.

Yêu cầu

Phần mềm: Cisco Packet Tracer (hoặc thiết bị thật như Switch, Hub, PC, cáp Ethernet).
Thiết bị mô phỏng:
- 1 Switch hoặc Hub (cho topo Star).
- 4 PC (hoặc nhiều hơn nếu mở rộng).
- Cáp Ethernet (Straight-through cho Star, hoặc Bus nếu mô phỏng).
Kiến thức: Hiểu về topo mạng, phương pháp CSMA/CD, và cách gán địa chỉ IP.

________________________________________________________________________________________________________________

Phần 1: Thiết lập mạng topo hình sao (Star Topology)

Mô tả: Bạn sẽ thiết lập một mạng cục bộ với topo hình sao, sử dụng một Switch làm thiết bị trung tâm và 4 PC kết nối với Switch.

Hướng dẫn thực hành:

Chuẩn bị:
- Mở Cisco Packet Tracer.
- Thêm 1 Switch (ví dụ: 2950-24) và 4 PC vào không gian làm việc.
- Kết nối mỗi PC với Switch bằng cáp Straight-through (từ cổng FastEthernet của PC đến cổng bất kỳ trên Switch).
Cấu hình địa chỉ IP:
- Truy cập vào từng PC, vào tab Desktop > IP Configuration.
- Gán địa chỉ IP tĩnh cho từng PC như sau:
  - PC0: 192.168.1.2, Subnet Mask: 255.255.255.0, Default Gateway: 192.168.1.1
  - PC1: 192.168.1.3, Subnet Mask: 255.255.255.0, Default Gateway: 192.168.1.1
  - PC2: 192.168.1.4, Subnet Mask: 255.255.255.0, Default Gateway: 192.168.1.1
  - PC3: 192.168.1.5, Subnet Mask: 255.255.255.0, Default Gateway: 192.168.1.1
- Lưu ý: Switch không cần gán IP trong bài tập cơ bản này.
Kiểm tra kết nối:
- Trên PC0, vào Desktop > Command Prompt.
- Sử dụng lệnh ping 192.168.1.3 để kiểm tra kết nối với PC1.
- Lặp lại lệnh ping từ PC0 đến PC2 và PC3.
- Ghi lại kết quả: Nếu thành công, bạn sẽ thấy thông báo “Reply from…”. Nếu thất bại, kiểm tra lại cáp hoặc cấu hình IP.
Mô phỏng lỗi:
- Ngắt kết nối cáp từ PC0 đến Switch (trong Packet Tracer, xóa cáp hoặc tắt cổng).
- Thử ping lại từ PC0 đến PC1. Ghi lại kết quả.
- Kết nối lại cáp và kiểm tra xem mạng có hoạt động trở lại không.

Câu hỏi thảo luận:

________________________________________________________________________________________________________________

Phần 2: Mô phỏng mạng topo hình bus (Bus Topology)

Mô tả: Bạn sẽ mô phỏng một mạng topo hình bus, nơi tất cả các PC chia sẻ một đường truyền chung, sử dụng phương pháp CSMA/CD.

Hướng dẫn thực hành:

Chuẩn bị:
- Trong Cisco Packet Tracer, thêm 4 PC và 1 Hub (ví dụ: Generic Hub).
- Kết nối tất cả PC vào Hub bằng cáp Straight-through (Hub mô phỏng đường truyền chung giống topo Bus).
Cấu hình địa chỉ IP:
- Gán địa chỉ IP tĩnh cho từng PC tương tự Phần 1:
  - PC0: 192.168.2.2, Subnet Mask: 255.255.255.0, Default Gateway: 192.168.2.1
  - PC1: 192.168.2.3, Subnet Mask: 255.255.255.0, Default Gateway: 192.168.2.1
  - PC2: 192.168.2.4, Subnet Mask: 255.255.255.0, Default Gateway: 192.168.2.1
  - PC3: 192.168.2.5, Subnet Mask: 255.255.255.0, Default Gateway: 192.168.2.1
Kiểm tra phương pháp CSMA/CD:
- Từ PC0, mở Command Prompt và gửi lệnh ping -t 192.168.2.3 (ping liên tục đến PC1).
- Đồng thời, từ PC2, gửi lệnh ping -t 192.168.2.4 (ping liên tục đến PC3).
- Trong Packet Tracer, vào chế độ Simulation để quan sát các gói tin. Chú ý cách các gói tin được gửi và xử lý khi nhiều PC gửi dữ liệu cùng lúc (mô phỏng CSMA/CD phát hiện xung đột).
Mô phỏng lỗi:
- Ngắt kết nối cáp từ Hub đến PC0. Thử ping từ PC1 đến PC0. Ghi lại kết quả.
- So sánh với trường hợp lỗi trong topo hình sao (Phần 1). Topo nào dễ bị ảnh hưởng hơn khi có lỗi?

Câu hỏi thảo luận:

________________________________________________________________________________________________________________

Phần 3: Thao tác an toàn với thiết bị mạng

Mô tả: Thực hiện các thao tác an toàn khi làm việc với thiết bị mạng, dựa trên mục tiêu của tài liệu.

Hướng dẫn thực hành:

Kiểm tra an toàn:
- Trước khi kết nối cáp hoặc bật thiết bị (Switch/Hub), đảm bảo nguồn điện ổn định và không có dây cáp bị hở.
- Trong Packet Tracer, mô phỏng thao tác này bằng cách kiểm tra trạng thái cổng (bật/tắt) trước khi kết nối.
Lưu cấu hình:
- Sau khi thiết lập mạng ở Phần 1 và Phần 2, lưu file Packet Tracer (File > Save) để tránh mất cấu hình.
- Nếu dùng thiết bị thật, thực hiện lưu cấu hình Switch bằng lệnh write memory (nếu được phép truy cập CLI).
Ghi chép:
- Ghi lại các bước cấu hình (IP, kết nối cáp, kết quả ping) vào một bảng như sau:

Thiết bị	Địa chỉ IP	Kết nối đến	Kết quả Ping (Thành công/Thất bại)
PC0	192.168.1.2	Switch (Star)	Thành công
PC1	192.168.2.3	Hub (Bus)	Thất bại (khi ngắt cáp)

Câu hỏi thảo luận:

________________________________________________________________________________________________________________

Đánh giá bài tập

Hoàn thành thiết lập mạng: Mạng topo Star và Bus hoạt động, các PC có thể ping được lẫn nhau.
Kiểm tra lỗi: Xác định đúng nguyên nhân lỗi (ngắt cáp, sai IP, v.v.) và khắc phục.
Báo cáo: Ghi chép đầy đủ các bước, kết quả, và trả lời câu hỏi thảo luận.